De kip
Kippen zijn er in alle soorten en maten. Misschien kennen we de kip wel het beste uit de supermarkt, verpakt in folie, liggend in de koeling. Hier hebben we het over kippenvlees, maar hieronder vertellen we alles over de echte kippen, van kuiken tot volwassen kip. Door je spreekbeurt over kippen te houden weet je straks alles over kippen.
Geschiedenis van de kip
De kip komt van oorsprong uit Zuidoost-Azië. Rond het begin van onze jaartelling waren de Egyptenaren al in staat om in houtgestookte broedovens circa 6000 eieren uit te broeden. Uit deze eieren kwamen dan zo'n 3 à 4 duizend kuikens. Deze vaardigheid van de Egyptenaren is verloren gegaan en pas in onze tijd weer herontdekt.
In onze regio is de kip vermoedelijk rond 200 v Chr. in ons leven gekomen. De kippen en hanen die gehouden werden hadden zowel betekenis als voedsel (eieren en kippenvlees) maar werden ook gebruikt in hanengevechten en voor religieuze gebeurtenissen.
Kenmerken van de kip
Kippen zijn verlegen dieren. Ze gaan voorzichtig om met nieuwe dingen. Ze doen alles uit gewoonte. Als ze eenmaal wat hebben aangeleerd, zoals hun eieren op de grond leggen, dan leren ze dit moeilijk af. Kuikens worden snel groter en binnen twee weken na hun geboorte zullen ze hun lieve zachte donsveertjes verruilen voor een ‘grotekippenvacht’. Hoe groot de kippen uiteindelijk worden hangt af van het ras. Waar de kleinste krielkippen slechts 20 centimeter groot worden, worden rassen zoals de Orpingtons een stuk groter, deze kippen worden nog groter dan een voetbal. Een hen doet er ongeveer drie weken over om een ei uit te broeden. Tijdens het broeden rolt ze haar ei een paar keer per dag. Zo kunnen de kuikens in het ei niet aan de schaal blijven kleven. De kip en het kuiken krijgen al een band als het kuiken nog in het ei zit.
Wat eet een kip?
Kippen zoeken buiten de hele dag voedsel, zoals zaden, insecten en wormen. Als er genoeg eten is, blijven kippen op dezelfde plek leven. Vroeger gaven mensen hun kippen te eten wat ze zelf overhielden. Zo aten kippen brood en restjes van het avondeten. Zelfs aardappelschillen behoorden tot het menu van het pluimvee. Tegenwoordig worden kippen vooral gehouden vanwege de hobby en zijn de gelegde eieren ‘bijvangst’. De mensen die kippen voor de hobby houden hebben er ook wel wat geld voor over om goed en lekker voer voor hun kippen te kopen. Kippen kunnen pluimveemeel, graan en groenvoer eten. Met groenvoer bedoelen we fruit en groente en dit kan aangevuld worden met regenwormen, meelwormen of maden. Kippen drinken ook water.
Voortplanting en geboorte
Wanneer je een vrouwtjeskip, ook wel hen genoemd, samen met een mannetjeskip, ook wel haan genoemd, in één hok zet, kunnen er bevruchte eieren gelegd worden. Dit gebeurt met name in het voorjaar, van maart tot juni. Als de kip broeds is, betekent dit dat de kip gedurende 21 dagen bereid is om op haar eieren te zitten, net zolang totdat ze uitkomen. Dit noemen we broeden. Tijdens dit proces komt de kip nauwelijks van haar nest af en bewaakt ze de eieren goed. Als je zou proberen de eieren te stelen, valt de hen je aan door in je handen te pikken en heel luid te kakelen.
Dit is hoe het op de ‘natuurlijke’ manier gebeurt. Tegenwoordig is het zo dat het uitbroeden niet altijd meer op die manier gebeurt. Vooral bij de hobbyisten die speciale rassen houden is het gebruikelijk om eieren uit te broeden met de broedmachine.
Broedmachines zijn er in verschillende soorten en maten, maar ze werken eigenlijk allemaal hetzelfde. Dit apparaat zorgt ervoor dat de temperatuur en de luchtvochtigheid gedurende 21 dagen precies goed zijn. Als de eieren inderdaad bevrucht zijn (wat je nooit helemaal zeker weet) en de omstandigheden in de machine zijn de volledige 21 dagen optimaal geweest, dan is de kans groot dat er ook echt kuikentjes uit de eieren komen.
Na drie weken is het dan zover: de eieren komen uit. De kuikentjes maken met hun snaveltje van binnenuit een klein gaatje waardoor de snavel naar buiten steekt. Dit kleine gaatje maken ze langzaam groter en groter en binnen een paar uren hebben de kuikens het hele dopje van hun eieren afgehaald. Het gaat dan nog wat ongemakkelijk, maar ze proberen door het nest te wandelen en zullen altijd bij de moederkip in de buurt blijven.
De kip als huisdier
Kippen kunnen het beste in groepjes gehouden worden. Als je kippen hebt kun je één haan houden en daar meerdere hennen bij zetten of alleen hennen houden. Meerdere hanen bij elkaar krijgen snel ruzie, want ze willen allemaal de baas zijn. Kippen hebben veel ruimte nodig om te kunnen bewegen en de vleugels uit te slaan. Strooisel is ook belangrijk voor de kippen. Dat gebruiken kippen voor stofbaden, pikken en krabben. Stofbaden zijn nodig om de veren schoon te houden. Kippen wassen zich niet in het water, maar in het stof. Ook hebben ze een legnest en een zitstok nodig.
De kip in het wild
Kippen leven het liefst in het bos, waar ze ’s nachts in boomtakken kunnen slapen. Bovendien zijn kippen gek op stofbaden waar ze hun veren dus mee schoon houden. Kippen leven in kleine groepen van vier tot dertig individuen: de hennen leven in groepen met één haan, en de overgebleven hanen leven in kleine vrijgezellengroepjes.
Leuke weetjes...
Wist je dat...
- Een kip 15 jaar oud kan worden?
- Het kraaien van een haan kan soms wel van 2 kilometer ver te horen is?
- Een kip niet kan vliegen?
- Kippen graag een eitje eten? Raar maar waar: als een ei stuk valt, rennen kippen met z’n twintigen eropaf om het ei op te eten.
- Een haan niet kraait omdat de zon opkomt, maar om de andere hanen te laten weten wie de baas is? Een haan wordt wakker zodra de zon opkomt, dan laat hij zo snel mogelijk iets van zich horen.
DierNL en de kip
Een dier wordt nog steeds niet voldoende beschermd door de wet. Nederland heeft een goede wetgeving als basis, maar in de praktijk laat de bescherming van dieren te wensen over. De kippen die in de supermarkten liggen hebben over het algemeen geen leuk leven gehad. DierNL zet zich in voor de organisaties die helpen het welzijn van de dieren te verbeteren. Door de donaties kan DierNL zulke organisaties voorzien van financiële steun en de kippen een beter leven geven. Ook educatie kan voor verbetering van de leefomstandigheden van kippen zorgen.
Help de dieren in nood
In Nederland worden nog altijd vele dieren verwaarloosd en aan hun lot overgelaten. Help deze dieren.
